kavimlerinin istilaları ile yıkılmasından sonra, Hititlerin Subartu
ülkelerindeki üstünlüğünü kabul eden ve yönetim boşluğuna düşen Hurri ve
Aram toplulukları, küçük kent devletleri oluşturdular. Daha sonra yöre,
Mezopotamya’da güçlü bir krallık olan Assur, daha sonra kısa bir dönem
için Urartu egemenliğine girmiştir. M.Ö. 7. yüzyıl ortalarında
İskitlerin yerleştiği Amidi kenti, M.Ö. 625’te Medlerin, M.Ö. 550’de de
Perslerin egemenliği altına girmiştir. M.Ö. 4. yüzyılda Pers İmparatoru
III. Darius’un İskender orduları önünde yenik düşmesiyle yörede
Helenistik dönem başlamıştır. Daha sonraları yöre Partlar ve Romalılar
arasında cereyan eden savaşlara sahne olmuştur. M.S. 3. yüzyılda,
İran’da başa geçen Sasani sülalesi ve Romalılar arasında el değiştiren
kent,
M.S. 4. yüzyılda Roma’ya bağlanmıştır. Daha sonraki dönemlerde Bizans
Devleti ile Sasaniler arasında geçen savaşlar, bölgede güçlenmeye
başlayan İslam ordularının üstünlük sağlamalarına neden olmuş, Hz. Ömer
zamanında Diyarbakır Arap egemenliğine girmiştir. Uzun bir zaman Arap
egemenliğinde kalan kent, 1085’te Selçuklu Devleti sınırlarına dahil
olmuştur. Diyarbakır’ın Osmanlı Devleti’ne katılması 15 Eylül 1515’te
Yavuz Sultan Selim döneminde gerçekleşmiştir.
Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Diyarbakır, yüzyıllar boyunca
Güneydoğu Anadolu’nun fikir, sanat, kültür ve bilim merkezi olmuştur.
Önemli bir ticaret merkezi olan şehir günümüzde de bu özelliğini
korumaktadır.
DİYARBAKIR İLİ COĞRAFYA
Coğrafi Konumu
Diyarbakır’ın kuzeyinde Bingöl ve Elazığ, doğusunda Batman, güneyinde
Mardin, güneybatısında Şanlıurfa, batısında Adıyaman ve Malatya
bulunmaktadır.Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta kısmında,
Elcezire'nin (Mezopotamya) kuzeyinde yer almaktadır. Doğuda Siirt ve Muş
batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya kuzeyde Elazığ ve Bingöl güneyde
ise Mardin illeri bulunmaktadır.
Diyarbakır ilinde yüzey şekilleri oldukça sadedir. Çevresi
yüksekliklerle kuşatılmıştır. Ortası çukur bir havza durumundadır.
Diyarbakır havzası denen bu çukur alanın eksenini batı-doğu doğrultulu
geniş Dicle Vadisi oluşturur. Kuzeyden Güneydoğu Toroslar yayı ile
kuşatılmıştır. Bu dağlar Doğu Anadolu Bölgesi'yle Güneydoğu Anadolu'ya
birbirinden ayırır. Diyarbakır havzasının güneybatısında ise Karacadağ
kütlesi yükselir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder